Voortplanten


“Oma, wat doe je daar”, vraagt de oudste van mijn kleinzonen als ik bezig ben de uitgebloeide bloemen uit mijn potplanten te knippen. Ik leg hem uit dat die planten ophouden met bloeien als je niet voorkómt dat ze zaden gaan vormen met het doel zich te verspreiden. “Zo is het nu eenmaal in de planten- en dierenwereld”, vertel ik hem. “Alles is er alleen maar op gericht dat de plant of het dier zich voortplant”.

Daar kan hij geen touw aan vastknopen. “Wat is voortplanten?”, vraagt hij. Ik leg het hem uit: “als een vogel jongen heeft grootgebracht, heeft hij zich voortgeplant en als een plant zaden heeft gemaakt en verspreid, heeft die zich ook voortgeplant. Want die jonge vogels kunnen ook weer nieuwe vogels maken en uit de zaden kunnen weer nieuwe planten groeien. De oude vogels en de oude planten kunnen dus rustig doodgaan want ze hebben er voor gezorgd dat er weer nieuwe komen”. Daar moet hij even over nadenken…. “Is dat bij mensen ook zo?” vraagt hij, terwijl hij mij ietwat bezorgd aankijkt. “Jij hebt kinderen gekregen, dus eigenlijk kun jij nu ook doodgaan…, toch?”.

“Tja”, zeg ik, “eigenlijk zou dat wel kunnen, ik heb me inderdaad ook voortgeplant. Maar ik hoop toch dat ik nog wel een poosje bij je blijf!”. “Eigenlijk ben je wel een beetje oud hè…, hóe oud ben jij, oma?” Hij blijft het maar een verontrustend gegeven vinden, voortplanten en vervolgens overbodig zijn. Het wordt dan ook tijd om hem gerust te stellen. “Bij mensen gaat het wat anders, mensen kunnen heel erg oud worden, ook al hebben ze zich voortgeplant. Er zijn ook mensen die zich niet voortplanten, die kunnen net zo oud worden. Bovendien hebben wij dokters en ziekenhuizen en wij weten wat we moeten doen om zo lang mogelijk gezond te blijven. Maar ook veel planten en dieren kunnen heel oud worden, hoor”. De opluchting doet zijn gezicht opklaren en hoopvol vraagt hij: “denk je dat jij heel erg oud wordt?” Ik bevestig dat alsof ik daar absoluut zeker van ben. Dit kleinkind houdt net als ik veel van de natuur en samen mogen wij er graag in rondstruinen waarbij ik hem van alles laat zien en vertel over de dingen die we tegen komen. Het is verbazend hoeveel hij daarvan onthoudt. Díe groene genen werden tenminste voortgeplant!

Het is heel erg leuk om kinderen te leren over de natuur. Ze doorzien snel de logica en hebben vaak al vroeg oog voor de verbanden tussen het een en het ander. Tegenwoordig is er fantastisch materiaal op de markt waarmee je deze groene interesse kunt aanwakkeren. Er zijn veel mooie en educatieve natuurboeken, voor elke leeftijd is er wel iets te koop. Soms staan in die boeken leuke proefjes om in de praktijk aan te tonen hoe dingen in hun werk gaan. Met soms verbazend eenvoudige middelen is al snel de belangstelling van kinderen voor natuurzaken te wekken. Als de verwondering er eenmaal is, volgt vanzelf het respect. Kinderen die zo worden opgevoed, zullen over het algemeen geen beestjes doodtrappen of struiken vernielen. Soms gaat de liefde van het kind wel wat ver, zoals bij mijn kleinzoon die een onfortuinlijke sprinkhaan buit maakte, hem in een potje met wat bladeren deed en op zijn kamer zette. Pas na dagen was hij bereid het dier de vrijheid te hergeven. Maar ach, zoiets is niet erg. Als we onze jeugd op het goede spoor zetten, komt vaak de rest vanzelf! En als je sámen probeert het “hoe en waarom” in de natuur uit te vissen, steek je er zelf ook nog van op en heb je plezier voor twee! Is er weer eens een kind in uw omgeving jarig, denk dan eens aan een natuurboek!

(Eerder verschenen op website Trouw)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten