De laatste insectenkroeg


Hedera helix, de overbekende klimop is een plant die elke natuurliefhebber in zijn of haar tuin zou moeten hebben, al zal misschien niet iedereen dat met mij eens zijn. Een magnifieke schuilplaats voor slapende en broedende vogels en een groene, isolerende muur die nooit geschilderd hoeft te worden.

Deze klimop is de laatste nectarkroeg waar insecten zich laven kunnen alvorens de herfst en winter hun intrede doen. Kijk maar eens goed en luister: het zoemt, bromt en vliegt aan één stuk door rondom de bloemen die in deze tijd van het jaar verschijnen. Geweldig goed geregeld in de natuur! In lente en zomer is er genoeg te vinden maar als allerlei planten en bloemen het beginnen op te geven, of hoogstens nog zeer bescheiden staan te bloeien, gaat de overvloedig gevulde nectar- en stuifmeelkroeg open voor al wie wil!

Let eens op de vorm van de bladeren. De bladeren van de takken waaraan geen bloesem zit, is anders van vorm dan de bloeitakken. Bij een wat oudere klimop gaan sommige takken zijwaarts groeien. Zij hechten zich niet meer vast en krijgen bloemknoppen. Deze takken kun je stekken en er een laagblijvende struikklimopje van maken. Leuk voor in de border.
Als de kroeg in het late najaar voorlopig weer wordt gesloten, verschijnen de mooie blauwe bessen aan de takken. Die zijn pas echt volgroeid en lekker tegen het voorjaar. En dat is opnieuw prachtig geregeld! Als de honger nijpend wordt, kunnen veel vogels (merels, lijsters, etc)  hier nog wat te eten vinden. Wij zelf kunnen er ook van plukken voor onze kerststukjes en wie fotograferen leuk vindt, maakt er mooie plaatjes van als de bestrossen door rijp worden versierd. Heb je meteen een mooie kerstkaart!

In de ouderwetse, poreuze voegmortel van oude huizen kan de klimop schade veroorzaken doordat de korte hechtwortels zich hier vasthouden en de voegen op de lange duur beschadigd raken. Dat heeft de klimop een slechte naam bezorgd. In de moderne mortel is dit echter geen probleem. Ook een boom wordt er niet ziek van of raakt erdoor verstikt. Als je op een hoogte van een meter of twee telkens wat takken afsnoeit, kan het gewicht van de plant ook nooit een probleem voor een boom gaan vormen.


Klimop speelde in de oudheid een belangrijke rol as heilige plant. De Egyptenaren eerden er Osiris mee maar ook bij andere oude volkeren speelde de klimop een belangrijke rol in de godsdienst. Lang geleden werd de klimop ook gebruikt in de geneeskunde bij luchtwegproblemen, reuma, de pest enzovoort. Tot slot is de klimop het zinnebeeld van trouw (de hechtworteltjes) en het eeuwig leven (altijd groen). Als symbool voor de onsterfelijkheid zie je klimop als takjes gebeiteld in grafstenen, al zullen niet veel mensen dat tegenwoordig nog weten.

Hoewel deze klimop hier genoemd wordt als de laatste nectarkroeg, is er feitelijk nòg een plant die voor insecten waardevol is op momenten dat er nauwelijks bloei is, en dat is de gecultiveerde heideplant die nu uit de mode is maar die jaren geleden overal in tuinen werd gezet om de boel in de winter op te fleuren. Ergens een wat “foute plant” vanwege de onnatuurlijke tijstippen waarop hij bloeit maar voor sommige insecten die al heel vroeg in het voorjaar wakker werden, was het een topplant. Misschien moeten we de heideplant daarom maar weer in ere herstellen!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten