Uitgekauwd

Raakt er iemand ondersteboven van als hij ziet hoe een lieveheersbeestje zich vergrijpt aan bladluizen? Of wanneer een merel meedogenloos een regenworm uit het grasveld sleurt? Ik denk het niet! Heeft het te maken met het formaat, of we wel of niet boos worden? Ik denk het wel!
Onder mijn stukje “kauwenliefde” op het verhalendeel van mijn website schrijft een anonieme vogelaar uit het Westland: “nooit zal ik de kauw in mijn hart sluiten”. Vervolgens spuit hij uit het diepst van zijn ziel zijn afschuw voor deze mormels, zoals hij ze noemt. Dit schreeuwt om een reactie.

Over het algemeen geven mensen meer om kleine dan om grote vogels. Je ziet het al in de winter als de voertafels gedekt worden. Mensen willen roodborst, mees, vink en mus op de plank en vinden het vervelend als kauw, ekster of duif aanschuiven. Ze denken daarbij niet eens aan het gedrag van deze vogels, maar bij voorbaat is het grotere formaat in de tuin niet gewenst. Ze verliezen compleet uit het oog dat ook de grotere vogels honger hebben in de winter, daar willen ze gewoon geen boodschap aan hebben.

Nu gaan we een stapje verder. Wat leuk en innemend is, moet beschermd worden. Althans, dat vinden sommige mensen. Daarbij maken zij een volstrekt persoonlijke keuze die niet is gebaseerd op de realiteit. Mensen kunnen daarin heel ver gaan en zelfs een tunnelvisie ontwikkelen. Ze noemen zichzelf dieren- of vogelliefhebber maar zijn dat slechts heel selectief. Zij hebben geen oog meer voor de natuurlijke gang van zaken, het mechanisme van de zelfregulering en zeker niet voor het belang van de natuurlijke kringlopen.

Stel dat er geen predatoren van kleine vogels zouden zijn, hoeveel van die vogels zouden er dan niet hun eerste jaar overleven en het jaar daarop tot broeden komen. Bedenk daarbij dat meesjes wel 8 tot 12 jongen kunnen grootbrengen. De meeste vogels leggen echter zoveel eieren omdat er gerekend wordt met verlies, om het maar zo te formuleren; vogels denken en redeneren namelijk niet, ze zijn zo geprogrammeerd. Een prachtig mechanisme in de natuur. Van een nest jonge vogels overleeft daarom maar een enkel individu, precies genoeg om de soort in stand te houden. De rest gaat voortijdig dood of valt ten prooi aan grotere soortgenoten die daarmee óók hun soort in stand houden. Net zoals rupsen, vlinders, libellen enzovoort  ten prooi vallen aan de vogels. Het is zelfs zo ingenieus geregeld in de natuur dat de sperwer jongen heeft op het moment dat de mezen uitvliegen. Je wilt niet weten hoeveel jonge vogeltjes door deze roof- of stootvogel geoffreerd worden aan diens eigen jongen. En de koolmezen komen uit op het moment dat er heel veel rupsen van de wintervlinder zijn, alles is prachtig op elkaar afgestemd. 

Moeten wij mensen ingrijpen in die processen? Natuurlijk niet, laat de kringlopen maar met rust en bemoei je er niet mee. Het is juist de mens die veel in de natuur verstoort, onder andere door biotopen te vernielen en voedselschaarste te bewerkstelligen. Dat sommigen een dermate tunnelvisie ontwikkelen dat ze de nesten van kraaien en eksters kapot schieten, roofvogels vergiftigen en hele vossenfamilies uitmoorden, is verschrikkelijk! Alles ten faveure van de weidevogels en de leuke kleine zangvogels!

Geen onderzoek heeft ooit  uitgewezen dat eksters, kauwen, kraaien en  roofvogels verantwoordelijk zijn voor het verdwijnen van vogelsoorten. De Zeeuwse Faunabeheereenheid kwam tot de conclusie dat kraaiachtigen de zangvogelpopulaties niet in gevaar brengen.  De Rijksuniversiteit Groningen deed jaren geleden onderzoek naar de predatiedruk van kraaiachtigen op weidevogels maar daaruit kwam geen eenduidig resultaat. Het Faunabeheerplan: „Geen enkel onderzoek wijst uit dat dit in een zodanige mate plaats vindt dat daardoor de duurzame instandhouding van enige zangvogelsoort in gevaar komt.“  Wageningen Universiteit: Er bestaat veel discussie over ‘schade’ aan natuurlijke fauna, met name zangvogels. Eris geen onderzoek beschikbaar wat aangeeft dat het hier zou gaan om een zodanig predatieniveau dat duurzame instandhouding van zangvogels in gevaar zou komen. Polulatiebeheer niet gewenst. De Vogelwacht Delft heeft in 2011 samen met de stadsecoloog n.a.v. klachten een onderzoek gedaan naar de kauwenoverlast in de gemeente. Ik heb per mail gevraagd wat de uitkomsten van dit onderzoek waren en kreeg al snel antwoord. Het bleek dat lang niet iedereen last van de vogels ervoer en degenen die dat wel zo beleefden, kregen een kap voor op de schoorsteen aangeboden zodat de kauwtjes daar niet meer zouden kunnen broeden. Als het ergens aantrekkelijk is om te gaan wonen, doen de kauwen dat natuurlijk, aldus een woordvoerder van de Indische Buurt waar het in Delft speelde.

Eerst hebben we de ganzen bijna uit ons land verdreven. Dankzij beschermingsmaatregelen zijn er nu zóveel dat we de vos er op afsturen om de eieren en jongen uit de nesten te roven. Eerder werd diezelfde  vos bejaagd omdàt die de eieren en de jonge ganzen en andere weidevogels uit de nesten roofde. Hetzelfde voor de ooievaars, toen ze bijna verdwenen waren werden er fokprogramma’s opgezet om ze weer terug te krijgen in ons land. Nu worden ooievaars plaatselijk gezien als vogels die overlast geven en zich vergrijpen aan weidevogels. Zijn wij mensen niet heel erg raar bezig? Alles willen we beheren, ganzen, kraaiachtigen, zwijnen, herten en ga zo maar door. Wijzelf grijpen (verstoren) aldoor in de natuurlijke processen in door dierenpopulaties aan te passen aan onze voorkeuren.  Wij verwoesten biotopen en ontwrichten ecosystemen  waardoor we vogels en vlinders kwijtraken, er vogels in de bewoonde wereld zijn gaan wonen die er voorheen niet voorkwamen,  en er worden door overbemesting van de weilanden vogels aangetrokken die we vervolgens gaan afschieten en vergassen.   

Misschien moeten we in dit land onze hersenpan eens flink gaan reorganiseren en leren de zaken in het groot te zien, rekening te houden met natuurlijke processen en accepteren dat je niet de ene soort kunt elimineren omdat je de andere veel leuker of nuttiger vindt!

Hoe het ook zij, en om terug te komen op de vogelaar die de kauwen verfoeit en “pestcontrol” ambieert: als je de zaken niet meer in het juiste perspectief kunt zien en je natuurliefde zo verengd dat je alleen nog maar bepaalde soorten je sympathie geeft en alles wat hen bedreigt, gaat verafschuwen, is dat in mijn ogen heel treurig. Wij mensen delen nu eenmaal de wereld met dieren en daar horen ook zaken bij die minder leuk zijn!

Amusante website van een kauwenliefhebber: http://home.solcon.nl/kemperman/kauw/